Ամեն մի առարկա, լինի անձ, կենդանի, թե անշունչ մի իր, ունի իր հատկանիշները:
Առարկայի հատկանիշ (որպիսություն) ցույց տվող բառերը կոչվում են ածական կամ ածական անուն:
Առարկայի հատկանիշը կարող է համեմատվել այլ առարկաների նույն հատկանիշի հետ, արտահայտել նրա առավել, պակաս լինելը կամ էլ գերազանցությունը:
Ածականը հիմնականում գործածվում է գոյականի հետ և պատասխանում է ինչպիսի՞, որպիսի՞, ո՞ր հարցերին:
Ածականի համեմատության աստիճանները կազմվում են ավելի, պակաս, քիչ, նվազ, ամենից բառերով և ամենա-, -ագույն ածանցներով:
Առաջադրանքներ
- Տրված բառերից յուրաքանչյուրին ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող մի քանի բառեր ավելացրո՛ւ (աշխատիր չկրկնել):
Օրինակ՝ քարե, բարձր, երկհարկանի, բնակելի, գեղեցիկ տուն:
Քույր, եղբայր, մայր, հայր, տատիկ, պապիկ:
Քույր-գեղեցիկ, բարի, խելացի
Եղբայր-ընկերասեր, չարաճճի, հզոր
Մայր-աշխատասեր, նրբանկատ, հիսքանչ
Հայր-անվախ,նպատակասլաց, ուժեղ
Տատիկ-սիրելի, հոգատար, պայծառ
Պապիկ-աշխատասեր, ուժեղ, հոգատար
- Տրված գոյականներին ածանցներ ավելացրո՛ւ, որ ածականներ դառնան:
Սիրտ, վախ, քար, մայր, երկինք, արև, փայտ, լեռ(ն), փողոց, երկաթ, օդ, ծաղիկ, եղբայր, ոսկի, արծաթ, ծով, Ամերիկա, Ֆրանսիա, Գերմանիա:
Սիրտ-անսիրտ, վախ-անվախ, քար-քարե, մայր-մայրենի, երկինք-երկնային, արև-արևային, փայտ-փայտե, լեռ-լեռնային, փողոց-փողոցային, երկաթ-երկաթե, օդ-օդային, ծաղիկ-ծաղկային, եղբայր-եղբայրական, ոսկի-ոսկյա, արծաթ-արծաթյա, ծով-ծովային, Ամերիկա-ամերիկական, Ֆրանսիա-ֆրանսիական, Գերմանյա-գերմանական։
- Համապատասխան արմատներով կազմի՛ր բարդ ածականներ:
Օրինակ՝ հաստ + ա +բուն = հաստաբուն
թանկ |
պահանջ |
խիստ |
առատ |
սաղարթ |
գին |
հորդ |
խիտ |
աստղ |
տերև |
փուշ |
զարդ |
քաղցր |
վազ (ք) |
արագ |
համ |
գիրկ |
բաց |
Թանկագին, խստապահանջ, սաղարթախիտ, հորդառատ, աստղազարդ, փշատերև, քաղցրահամ, արագավազ, գրկաբաց։
- Կազմի՛ր բառակապակցություններ:
ալեհեր |
վարպետ |
սրատես |
կրակ |
թեժ |
ծերունի |
սլացիկ |
արծիվ |
հմուտ |
բարդի |
հորդ |
անձրև |
վարար |
կատակ |
մեղմ |
գետ |
սրամիտ |
հովիկ |
Ալեհեր ծերունի։ Սրատես արծիվ։ Թեժ կրակ։ Սլացիկ բարդի։ Հմուտ վարպետ։ Հորդ անձրև։ Վարար գետ։ Մեղմ Հովիկ։ Սրամիտ կատակ։
- Ստացի՛ր ածանցավոր ածականներ:
Ա. դաշտ, ժանգ, փուշ, հարավ, կրակ, անկյուն, հանք:
Դաշտային
Փշոտ
ժանգոտ
հարավային
կրակային, կրակոտ
անկյունային
հանքային
Բ. Գույն, վտանգ, հանճար, ահ, խորհուրդ, գլուխ, համ, ուժ, շուք:
Գունավոր, գունեղ
Հանճարեղ
վտանգավոր
ահեղ, ահավոր
խորհրդավոր
գլխավոր
համեղ
ուժեղ
շքեղ
- Նախադասությունները կարդա՛ և պարզի՛ր, թե ի՞նչ դեր ունեն ածականին ավելացված ավելի, պակաս, ամենից բառերը:Դուրս գրիր այդ ածականները։
Կետերը ջրի տակ կարողանում են երկար մնալ՝ մեկից երկու ժամ: Ծովային կրիաներն ավելի երկար են դիմանում՝ երեք ժամ և ավելի: Սակայն ծովային կրիաների մի տեսակ կա, որ ջրի տակ ամենից երկար է մնում. նա կարող է մի քանի օր դուրս չգալ:
Պինգվիններն ընդհանրապես խոշոր թռչուններ են: Դրանց մեջ արքայական պինգվինն ավելի խոշոր է, քան մյուս տեսակի պինգվինները: Ամենից խոշորը կայսերական պինգվինն է, որը ամենից հաճախ հանդիպող տեսակներից է:
Օվկիանոսի ջրերն ամենուր աղի են: Բայց բևեռային շրջաններում ջուրը պակաս աղի է, քան մյուս տեղերում: Ամենից քիչ աղի է Բալթիկ ծովի ջուրը, իսկ ամենից շատ՝ Կարմիր ծովինն ու Պարսից ծոցինը:
- Տրված խմբերի բառերի տարբերությունը բացատրի՛ր: Ինչո՞ւ են դրանք անվանում ածականի համեմատության աստիճաններ:
Ա. Քաղցր, աղի, կծու, դառը, մեծ, երկար, բարձր:
Բ. Ավելի քաղցր, ավելի աղի, ավելի կծու, ավելի դառը, ավելի մեծ, ավելի երկար, ավելի բարձր:
Գ. Ամենից քաղցր, ամենից աղի, ամենից կծու, ամենից դառը, ամենից մեծ, ամենից երկար, ամենից բարձր:
Տարբերությունը այն է, որ ամեն մի խումբը մակարդակը ցածր է մյուսից։
- Տրված բառերի (գերադրական աստիճանի ածականների) հոմանիշ ձևերը գրի՛ր:
Օրինակ՝ ամենից լավ — ամենալավ, լավագույն
ամենամեծ — ամենից մեծ, մեծագույն
փոքրագույն- ամենափոքր, ամենից փոքր
Ամենավատ, գեղեցկագույն, բարձրագույն, ամենաազնիվ, ամենից հզոր, ամենից ահեղ, համեստագույն, ամենահին, ամենից ծանր, ամենալուրջ, ամենից խոշոր:
Ամենավատ-վատ,, ավելի վատ