Զատկական ընթերցարան
Նախագիծը՝ Ընթերցարանների ստեղծումը որպես ստեղծագործական-հետազոտական աշխատանքի բաղկացուցիչ
- Բառարանի օգնությամբ փորձի՛ր բացատրել «զատիկ» բառը:
1)
զատկի, [գոյական]
1. (եկեղեցական): Հրեաների կրոնական գարնանային տոն:
2. (եկեղեցական): Քրիստոնեական տոն՝ քրիստոնեության առասպելաբանական հիմնադիր Քրիստոսի հարության հիշատակին:
3. (գավառական): Քրիոտոսի ծննդյան տոնը, փոքր զատիկ:
4. (փոխաբերական) Տոն, ուրախություն:
2)
զատիկի, [գոյական]
Փոքր կարծրաթև միջատ՝ կարմիր գույնով ու սև բծերով, զատկի ճիճու, կարմրիկ (2):
- Համացանցից դուրս բեր ու այստեղ տեղադրի՛ր «զատիկ» բառի իմաստն արտահայտող լուսանկարներ:
- Կարդա՛ Սուրբ Հարության տոնի մասին: Առանձնացրո՛ւ ամենահետաքրքիր տեղեկությունը: Տեղեկությունների այս շարքը լրացրո՛ւ Զատկի տոնի մասին նոր տեղեկություններով:
Զատվել բառն այստեղ խորհրդանշում է ոչ միայն տարվա եղանակների զատումը, այլ նաև բնության գույների զատումը, բաժանումն ու տարբերակումը համընդհանուր գորշությունից, միապաղաղությունից: Հայոց տոների շարքում Զատիկը բնության զարթոնքը խորհրդանշող ամենամեծ ու ամենասպասված տոնն է: Այն շարժվում է 35 օրերի միջև` մարտի 22 -ից մինչև ապրիլի 25 -ը: Զատիկ բառի մյուս մեկնաբանությունը ազատվել իմաստն ունի: «Միայն Զատիկին ենք ձուն կարմիր ներկում, որովհետև ձուն օրինակ է աշխարհի, և, ինչպես իմաստուններն են ասում` դրսի կեղևը նման է երկնքին, թաղանթը` օդին, սպիտակուցը` ջրին, դեղնուցն էլ երկիրն է: Զատիկի առավոտյան մատուցվում է Սուրբ Պատարագ, որի ավարտից հետո տնետուն անցնելով` մարդիկ իրար հայտնում են Սուրբ Հարության ուրախաբեր ավետիսը` ասելով. «Քրիստոս հարյավ ի մեռելոց: Կանաչ – կարմիր կիրակին կամ Կրկնազատիկը բուն Զատիկին հաջորդող կիրակին է:
- Կարդա՛ Ծաղկազարդի մասին, դիտի՛ր տեսանյութը: Առանձնացրո՛ւ ամենահետաքրքիր տեղեկությունը: Տեղեկությունների այս շարքը լրացրո՛ւ Ծաղկազարդի տոնի մասին նոր տեղեկություններով:
Ծաղկազարդը (ծառզարդար, ծառկոտրուկ), գարնանային եկեղեցական և ժողովրդական տոն է։
Կատարվում է Զատկից մեկ շաբաթ առաջ՝ ի հիշատակ Քրիստոսի «Երուսաղեմ մտնելու օրվա»:
Հնում տոնը նվիրված է եղել ջրի և անձրևի աստվածուհի Նարին։ Նարը անձրևներ էր ուղարկում երկիր։
- Ընտրի՛ր զատկական առածանիներից, ասիկներից մեկը և Paint նկարչական խմբագրով պատրաստի՛ր զատկական բացիկ: Այն տեղադրի՛ր այստեղ:
- Զատկական առածանիները ընթերցելուց հետո քո ընկերները դրանց շուրջ հորինել են հետաքրքիր հարցեր: Կարդա՛ ու փորձի՛ր պատասխանել այդ հարցերին: Պատասխաններդ կարող են լինել երևակայական:
- Զատիկն առանց ձվի չի լինի: Զատիկը քանի՞ ձվով կլինի:
- Զատիկը կլինի երկու ձվով, որ ձվակռիվ խաղալ լինի։
- Զատկե Զատիկ է, նավակատիկ է, չամչե հատիկ է: Քանի՞ չամչե հատիկ է: Ի՞նչ նավակատիկ է:
- Տասներկու չամչե հատիկ է՝ առաքյալների թվով։ Զատկական նավակատիկ է։
- Կարմիր ձու տուր, կարմիր օր տամ: Զատկի օրվան քանի՞ գույն տամ: Թվարկի՛ր:
- Կարմիր գույն տուր։
- Ունևորի համար ամեն օր Զատիկ է: Չունևորի համար ե՞րբ է Զատիկ:
- Չունևորի համար Զատիկը նշվում է Զատկի տոնին։
- Հազարից մի օր Զատիկ, էն էլ նավակատիկ: Զատիկը շուտ եկա՞վ, թե՞ նավակատիկը:
- Նավակատիկը ավելիշուտ է գալիս։
- Հավը կուտե հատիկ-հատիկ, Ծով ձմեռեն կելնե Զատիկ: Ծով ձմեռը քանի՞ օր ունի: Հավի կերած հատիկներն են շա՞տ, թե՞ ծով ձմռան օրերը:
- Ձմեռն ունի 90 օր։ Հավի կերած հատիկները հավասրեն ձմռան օրերին։
7. Իսկ հիմա ինքդ ընտրի՛ր զատկական առածներից, ասիկներից մեկն ու դրա շուրջ նման երևակայական հարցեր հորինի՛ր:
Կարմիր ձուն Զատկին կսազե:
Բացի ձվից էլ ինչ՞ն է սազում Զատիկին։ Քա՞նի կարմիր ձու է սազում Զատիկին։
Կարմիր արև քեզ, ախպեր,
Աստծու բարև քեզ, ախպեր:
Էլ ի՞նչ կուզես, ախպե՝ր։ Ի՞նչ գույնի արև կուզես ախպեր։
8. Կարդա՛ զատիկ միջատի մասին: Դուրս գրի՛ր ամենահետաքրքիր տեղեկությունները: Այլ աղբյուրներից օգտվելով՝ լրացրո՛ւ դրանք:
Կարմիր մեջքին սև, ամենից հաճախ յոթ կետեր ունեցող այդ կլորիկ բզեզին, հավանաբար, բոլորդ գիտեք: Բզեզի «զատիկ» անվանումը շատ հին է և կապված է, ըստ երևույթին, այն բանի հետ, որ նա երևան է գալիս զատիկ տոնի օրերին: Ժողովրդի մեջ այն հայտնի է նաև մարիամ բոլոջ, աստծո եզնակ, չալպղոճ և այլ անուններով:
9. Հորինի՛ր հանելուկներ Զատիկ տոնի, զատիկ միջատի, զատկական ձվիկի, ածիկի մասին:
Զատիկի ձու
Կարաս ունեմ մի պուճուր,
Մեջը՝ երկու գույնի ջուր:
Զատիկ
Կարմիր է ելակ չէ
Միջատ է մոծակ չէ
Թռչում է ծիտ չէ
Դուրս է գալիս գարնանը։
Ածիկ
Այն ինչն է, որ բամբակի վրա ենք լցնում,
Խոտեր ենք աճացնում,
Զատիկի տոնին մեջը ձվեր ենք դնում:
10. Ձու, կարմիր, օր, գլորել, Զատիկ, պտտել բառերն օգտագործելով փորձի՛ր հորինել շուտասելուկներ:
11. Ձու բառով փորձի՛ր նոր բառեր կազմել ու բացատրել դրանք:
Ձվակռիվ-Ձվերով խաղալ
Ձվաձև-ձվի ձև ունեցող
12. Ի՞նչ կպատմի ձուն իր մասին:
Ես օգտակար եմ ստամոքսի համար, օգնում եմ նաև ամրացնել իմունային համակարգը։ Իմ սպիտակուցը որոշակի նյութեր է պարունակում, որոնք օգնում են ուղեղի արդյունավետ աշխատանքին: Ես հարուստ եմ սպիտակուցով, ինչն օգնում է պահպանել մարմնի քաշը:
13. Արի՛ կազմենք «ձու» բառի անձնագիրը:
Անունը՝ Ձվիկ
Ազգանունը՝ Կճեպյան
Հայրանունը՝ Հավիկի
Ծնվել է՝ Արաքս թռչնաֆաբրիկայում
Ապրում է՝ Ձվաստանում
Սիրում է՝ Աղ և սև պղպեղ
Չի սիրում՝ Կրակ
Զատկի տոնին՝ Զարդարում է սեղանը
14. Օգտվելով համացանցից՝ դուրս բեր տեղեկություններ ձվի, դրա սննդարար հատկությունների, օգտակարության մասին:
1. Ձուն շատ օգտակար է ստամոքսի համար, օգնում է նաև ամրացնել իմունային համակարգը:
2. Որոշ գիտնականներ պնդում են, որ շաբաթվա ընթացքում 6 ձվի օգտագործումը զգալիորեն իջեցնում է կրծքագեղձի քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը:
3. Ձուն նյութեր է պարունակում, որոնք օգտակար են աչքերի և տեսողության համար:
4. Ձուն պարունակում է ամինաթթուներ, երկաթ, ցինկ, որոնք օգտակար են եղունգների և մազերի համար:
5. Ձուն հարուստ է սպիտակուցով, ինչն օգնում է պահպանել մարմնի քաշը:
6. Կալցիումի յուրացման համար օրգանիզմը վիտամին D-ի կարիք ունի: Այս վիտամինն ամրացնում է ոսկրերը:
7. Ձվի սպիտակուցը որոշակի նյութեր է պարունակում, որոնք օգնում են ուղեղի արդյունավետ աշխատանքին:
15. Ներկայացրո՛ւ ձվով պատրաստվող քո ամենասիրելի ուտեստը: Գրի՛ր, թե այն ինչպես են պատրաստում:
Ես ամենաշատը սիրում եմ լոլիկով և նրբերշիկով ձվածեղ։
Պատրաստման եղանակը`
1.Գլուխ սոխը մաքրել և մանր կտրատել:
2.Կծու պղպեղից հեռացնել սերմերը և կտրատել կիսալունաձև:
3.Թավայի մեջ տաքացնել յուղը և տապակել սոխն ու կծու պղպեղը: Երբ բանջարեղենը սկսի փափկել, ավելացնել շեղանկյուն կտրատած նրբերշիկը, շարունակել տապակել 2-3 րոպե:
4.Այդ ընթացքում լոլիկները լվանալ, վրան լցնել եռացրած ջուր, թողնել 2-3 րոպե ջրի մեջ և կեղևահանել: Կտրատել կիսալուսնաձև և ավելացնել տապակվող բանջարեղենի և նրբերշիկի վրա: Երբ լոլիկի հյութը կգլորշանա, ավելացնել կտրատած խառը կանաչին, աղ անել և խառնել: Վրան ավելացնել աղով և պղպեղով համեմված հարած ձուն: Ձվածեղը տեղափոխել տաքացրած ջեռոցի մեջ և եփել 5-10 րոպե:
16. Պատմի՛ր, թե Զատկի տոնն ինչպե՞ս ես նշում քո ընտանիքում:
Իմ ընտանիքում շատ լավ է անցնում Զատիկը։ Մենք նկարվում ենք։ Մենք զվարճանում ենք, և խաղում ենք Զատկական խաղր։ Իմ հայրիկը մեզ տանում է եկեղեցի։ Այնտեղ մենք մասնակցում ենք պատարաքի։ Մենք հետո մոմ ենք վառում եկեղեցում, իսկ հետո գնում են շատ տեղեր։ Մենք նայում ենք Հիսուսի ֆիլմը։
17. Իսկ հիմա կարդա՛, թե Զատկի տոնն ինչպես են նշում աշխարհի տարբեր երկրներում: Առանձնացրո՛ւ ամենահետաքրքիր տեղեկությունները:
Եվրոպայում ճագարը Զատիկին նույն նշանակությունն ունի, ինչ Ձմեռ պապը՝Նոր տարվա տոնին: Ձվերի հետ լինում են նաև շոկոլադե կոնֆետներ՝ ձվի, ճագարի, ճուտիկի տեսքով: Հետո հաշվում են, թե ով է ավելի շատ ձու ու կոնֆետ գտել: Սա կոչվում է «egg hunt»՝ ձվերի որս:
Անգլիայում Զատիկը շատ կարևոր քրիստոնեական տոն է. այն խորհրդանշում է Քրիստոսի վերածնունդը և գարնանամուտը:
Ներկած ձվերը, ճագարը, գառնուկը Զատիկի ուտելիքներն են:
Ֆրանսիայում Զատիկի երկրորդ օրն են միայն երեխաները քաղցրավենիք ու ձվեր փնտրում:
Շվեյցարիայում Զատիկի օրը երեխաները հագնում են երկար փեշեր,կապում գլխաշորեր և բակից բակ անցնելով` մարդկանցից քաղցրավենիքներ են խնդրում:
Ֆինլանդիայում ընդունված է հետևյալը. Զատիկի օրը մարդիկ իրար հարվածում են սոճու ճյուղերով:
Դա մարդկանց երջանկություն է բերում, միաժամանակ հիշեցնում արմավենու, ձիթենու ճյուղերը, որոնցով դիմավորել էին Քրիստոսին` 2000 տարի առաջ` Իսրայելում:
Դանիայում երեխաները մրցում են ներկած ձվերով, որոնք գլորում են բլրի գագաթից: Նա, ում ձուն առանց կոտրվելու գլորվում է ամենից հեռու, շահում է մրցակցի ձուն:
18. Գրի՛ր, թե որն է քո ամենասիրելի զատկական երգը: Երգի՛ր, ձայնագրությունը տեղադրի՛ր այստեղ: Կարող ես օգտվել զատկական երգերի փաթեթից:
Լրացուցիչ ընթերցանության նյութեր
,,Про козлёнка, который умел считать до десяти՛՛
Жил-был маленький козлёнок, который научился считать до десяти. Однажды он подошёл к озерцу и вдруг увидел себя в воде. Он удивлённо остановился и долго смотрел на себя.
– Раз! – сказал Козлёнок.
Это услышал Телёнок.
– Что ты делаешь? – спросил он.
– Я сосчитал сам себя, – ответил Козлёнок.
— Хочешь, я и тебя сосчитаю?
– Если это не больно, сосчитай, – сказал Телёнок.
– Это совсем не больно. Я – это раз, ты – это два.
Один, два!
– Ме-е-е! Ма-а-ма! – заплакал Телёнок. – Козлёнок
меня посчитал.
Մաթեմատիկա
Խնդիր 734
Երկու անոթներում կա ընդամենը 2լ 600մլ կաթ։ Եթե առաջին անոթից 200 մլ լցնենք երկրորդի մեջ ապա կաթի քանակները անոթներում կհավասարվեն։ Ո՞րքան կաթ կա յուրանքանչյուր անոթում։
Լուծում
2600։2=1300
1300-200=1100
1300+200=1500
Առյուծ
Առյուծը գիշատիչ կենդանի է: Նա ապրում է կիսաանապատներում և անապատներում: Հասուն առյուծի մարմնի երկարությունը մոտ երկու մետր է, պոչի երկարությունը՝ մինչև մեկ մետր: Նա կշռում է երկու հարյուր հիսուն կիլոգրամ: Առյուծը գիշերային կյանք է վարում: Մսակեր է: Առյուծին համարում են անտառի արքա, ինչպես նաև գազանների արքա: Նա վստահ է իր ուժերի վրա: Երբեք չի թաքնվում և գաղտագողի չի հարձակվում: Առյուծը ուժեղ է, ճարպիկ, համարձակ: Նա գեղեցիկ կենդանի է: Երկար ժամանակ առյուծներն անապատների տիրակալներն են եղել: Սակայն մարդիկ հազվադեպ են կարողացել առյուծ որսալ: Պատահել է, որ առյուծը նույնիսկ գյուղեր է մտել և մարդկանց աչքի առաջ տարել ցուլ կամ կով: Առյուծներն առաջին հերթին ոչնչացնում են հիվանդ, թույլ կենդանիներին: Այժմ առյուծների որսն արգելված է և հատուկ թույլտվությամբ է կարելի որսալ միայն կենդանաբանական այգիների համար: Առյուծներ կան նաև Երևանի կենդանաբանական այգում: Առյուծի նորածին ձագերը՝ կորյունները, որ սովորաբար երեքն են լինում, շատ փոքր են ծնվում (մոտավորապես երեսուն սանտիմետր) ու ոչ միագույն: Նրանք մեծանալով դառնում են միագույն: Առյուծն ապրում է քսանհինգից երեսուն տարի:
Առյուծներն ապրում են խմբերով, որտեղ լինում են երկուսից ավելի արուներ (տղա) և էգեր (աղջիկ): Նրանք ամբողջ կյանքն ապրում են միասին, առանց իրարից բաժանվելու և միասին են մեծացնում իրենց ձագերին:
Առաջադրանքներ
- Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Առյուծը ապրում է.
- լեռներում.
- անապատներում
- դաշտավայրերում
2. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Առյուծը կշռում է.
- 500 կգ
- 1 տոննա
- 250 կգ
- 25 կգ
3. Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը: Առյուծը որս անելիս.
- թաքնվում է և գաղտագողի հարձակվում,
- չի թաքնվում, անմիջապես հարձակվում է:
4. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը:
-
- Առյուծներն ապրում են միայնակ, որովհետև նրանք գազանների արքան են:
- Առյուծներն ապրում են խմբերով, որտեղ լինում են երկուսից ավելի արուներ և էգեր:
- Առյուծներն ապրում են զույգով՝ մեկ արու, մեկ էգ:
- Առյուծներն ապրում են խմբերով, որտեղ լինում են մեկ արու և շատ էգեր:
5. Ինչպիսի՞ն են առյուծի ձագերը: Տեքստից դո´ւրս գրիր այդ հատվածը:
Առյուծի նորածին ձագերը՝ կորյունները, որ սովորաբար երեքն են լինում, շատ փոքր են ծնվում (մոտավորապես երեսուն սանտիմետր) ու ոչ միագույն:
6. Գրի´ր՝ ի՞նչ նոր բան իմացար առյուծների մասին:
Ես իմացա, որ առյուծը կշռում է 250կգ։
7. Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները։
գեղեցիկ-տգեղ
թույլ-ուժեղ
շատ փոքր-շատ մեծ
8. Դո՛ւրս գրիր երկու թիվ ցույց տվող բառ՝ թվական:
250, ժամանակ։
9. Ըստ տեքստի՝ ինչպիսի՞ն է առյուծը։ Դո´ւրս գրիր երկու բառ։
Առյուծը՝ գիշատիչ, ուժեղ։
10. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: «Գեղեցիկ», «ուժեղ» բառերը ցույց են տալիս.
-
- թիվ
- առարկա
- գործողություն
- հատկանիշ
Մաթեմատիկա
Խնդիր 728
Հասմիկը, օրական կարդալով 12 էջ, ո՞րերեորդ օրը կվերջացնի կարդալ 124 էջանոց գիրքը։
Լուծում
124։12=14 մն
4 էջը կկարդա 11-րդ օրը։
Խնդիր 729
Վարպետը, օրական ներկելով պատի 7 մ² մակերեսով մասը, ո՞րերորդ օրը կավարտի 145 մ² մակերեսով պատի ներկման աշխատանքները։
Լուծում
145։7=20 (5 մն․)
21-րդ օրը կներկի։
Флешмоб_март
English Erik and Anna
Մաթեմատիկա
Արտաշեսյաններ
Արտաշեսն ու Տիգրանը հայ ժողովրդի սիրելի արքաներն են, նրա պաշտելի հերոսները։
Նրանց համար ամենակարևորը հայրենիքի հզորացումն ու բարգավաճումն էր։ Հայոց քաջարի արքաների մասին ստեղծված զրույցները, ավանդապատումները,
առասպելները հարյուրամյակներ են ապրել ու գրի առնվել մեր պատմիչների կողմից։
Այսօր էլ, ավելի քան երկու հազար տարի հետո, հայ մարդիկ
իրենց զավակներին կոչում են Արտաշես ու Տիգրան անուններով։
տարբեր ազգությունների մարդկանց բերեց և վերաբնակեցրեց Հայաստանի լեռնային վայրերում, դաշտերում ու հովիտներում։ Նրա օրոք Հայոց աշխարհում, ըստ Մովսես Խորենացու` «անմշակ հող չմնաց»։
Արաքս գետի ափին հայոց արքան հիմնադրում է նոր մայրաքաղաք, որը նրա անունով կոչվեց Արտաշատ։
Տիգրան II Մեծ (Ք. ա. 95-55թթ.)
Տիգրան Մեծի անունը հայտնի է յուրաքանչյուր հայի։
Կառավարման առաջին իսկ տարիներին Տիգրան Մեծը կարողացավ միավորել բոլոր հայկական հողերը, կարողացավ հզորացնել հայոց բանակը։ Հայոց թագավորությունն
այնքան էր հզորացել, որ Տիգրան Մեծը իրեն հռչակեց արքայից արքա։ Հայոց արքայի գերիշխանությունն ընդունում էին բազմաթիվ մանր թագավորություններ, ինչպես նաև Վիրքը(Վրաստանը) և Աղվանքը։Տիգրան Մեծին առաջարկեցին դառնալ նաև Ասորիքի թագավոր։ Ք. ա. 83թ. Տիգրանը հանդիսավոր կերպով մտավ Միջերկրական ծովի ափին գտնվող Անտիոք մայրաքաղաք։ Իրեն ենթարկելով նաև Ասորիքին հարևան երկրները՝ Տիգրան Մեծն ավարտեց իր նվաճումները։ Տիգրան Մեծի տերությունը Հին աշխարհի ամենամեծ պետություններից էր, որի սահմանները ձգվում էին Կասպից
ծովից մինչև Միջերկրական ծով։ Ունենալով այդպիսի հզորություն՝ Տիգրան Մեծը, ռազմատենչ արքա չէր։ Նա պատերազմի մեջ էր մտնում միայն ծայրահեղ անհրաժեշտության դեպքում։
Ք. ա. 80-ական թթ. Տիգրան Մեծը ձեռնարկեց նոր մայրաքաղաքի` Տիգրանակերտի շինարարությունը։ Տիգրանակերտը կարճ ժամանակում դարձավ մեծ քաղաք։ Քաղաքում շքեղ պալատներ էին կառուցվում։ Տիգրանակերտն ուներ 25 մետր բարձրությամբ պարիսպներ, որոնց ներսում տարբեր շինություններ կային։
Իր քառասնամյա կառավարման ընթացքում Տիգրան Մեծ արքան ունեցավ շատ հաղթանակներ ու փառահեղ նվաճումներ, հիմնադրեց Տիգրանակերտ մայրաքաղաքն։